الکترونگاتیوی - تغییرات الکترونگاتیوی عناصر یک دوره و یک گروه

الکترونگاتیوی

تغییرات الکترونگاتیویته عناصر الکترونگاتیویته عناصر با افزایش تعداد الکترون‌های والانس و همچنین کاهش اندازه اتم افزایش می‌یابد و در هر دوره از جدول تناوبی از چپ به راست و در هر گروه از پایین به بالا افزایش می‌یابد. دراین مقیاس برای اجتناب از درج اعداد منفی، به اتم فلوئور به عنوان الکترونگاتیوترین عنصر، الکترونگاتیوی ۴ نسبت داده شده است و مقادیر الکترونگاتیوی برای عنصرهای دیگر نسبت به این مقدار محاسبه می‌شود. فلزات ، جاذبه کمی برای الکترون‌های والانس دارند و الکترونگاتیوی آنها حاکم است، ولی نافلزات ، به استثنای گازهای نجیب ، جاذبه قوی برای این‌گونه الکترون‌ها دارند و الکترونگاتیوی آنها زیاد است.

بنابراین می‌توان گفت که قطبی بودن مولکول HCl ناشی از اختلاف بین الکترونگاتیوی کلر و هیدروژن است چون کلر الکترونگاتیوتر از هیدروژن است، آن سر مولکول که به کلر منتهی می‌شود، سر منفی دو قطبی است. بنابراین ، الکترونگاتیوترین عناصر ، در گوشه بالایی سمت راست جدول تناوبی (بدون در نظر گرفتن گازهای نجیب) و عناصری که کمترین الکترونگاتیوی را دارند، در گوشه پایینی سمت چپ این جدول قرار دارند. بنابراین کم‌ترین مقدار الکترونگاتیوی را می‌توان سزیم در پایین و سمت چپ جدول و بیش‌ترین مقدار الکترونگاتیوی (با چشم پوشی از گازهای نجیب) را به اتم فلوئور در بالا و سمت راست جدول نسبت داد.

اگر انرژی پیوند A-B بطور قابل ملاحظه ای از متوسط پیوندهای غیر قطبی A-A و B-B متفاوت باشد، می‌توان فرض کرد که سهم یونی در تابع موج و بنابراین اختلاف بزرگ در الکترونگاتیوی وجود دارد. اگرچه الکترونگاتیویته، قطبیت پیوندهای شیمیایی بین اتم‌های یک مولکول را تعیین می‌کند اما عامل تعیین کننده قطبیت کلی مولکول نیست چون مولکول می‌تواند دارای مرکز تقارن باشد. او فرض کرد که توزیع دوباره الکترون در طی تشکیل تر کیب به گونه‌ای است که در آن یک اتم به کاتیون (توسط ار دست دادن الکترون) و اتم دیگر به آنیون (توسط گرفتن الکترون) تبدیل می‌شود. مقدار انرژی اضافی که از جاذبه متقابل بارهای جزئی б+ و б- اضافه بر انرژی پیوند کووالانسی آزاد می‌شود، به قدر مطلق б و به تفاوت الکترونگاتیوی دو عنصر پیوند شده بستگی دارد.

الکترونگاتیویته، کاربرد و روند تغییرات آن

زیرا مقدار الکترونگاتیویته یک اتم علاوه بر ساختمان آن اتم به عوامل دیگری از جمله به تعداد و ماهیت اتم های متصل به آن و همچنین به وضعیت اوربیتال های اتم (نوع هیبریداسیون اوربیتال ها) نیز بستگی دارد. تغییرات الکترونگاتیویته عناصر در یک دوره: در یک دوره از جدول تناوبی و با افزایش عدد اتمی، اندازه شعاع کووالانسی اتم به تدریج کاهش یافته، بنابراین مقدار بار موثر هسته آن به تدریج افزایش می یابد. تعریف الکترونگاتیویته: اتم های مختلف در جدول تناوبی به دلیل اختلاف در بارهای هسته ای، و قطعا اثر پوششی و حفاظتی هسته بر روی لایه های داخلی، تمایل متفاوتی به الکترون های اتم همسایه نشان می دهند.

تغییرات الکترونگاتیویته عناصر: به طور کلی می توان گفت که الکترونگاتیویته عناصر با افزایش تعداد الکترون های لایه ظرفیت و در نتیجه افزایش بار موثر هسته و همچنین کاهش اندازه اتم افزایش می یابد. بنابراین بدون در نظر گرفتن گازهای نجیب، الکترونگاتیوترین عناصر، در گوشه بالای سمت راست جدول تناوبی و کمترین الکترونگاتیوی مربوط به عناصری است که در گوشه پایین سمت چپ جدول قرار گرفته اند. الکترونگاتیویته، کاربرد و روند تغییرات آن: به میزان تمایل نسبی یک اتم برای کشیدن الکترون های پیوندی به سمت هسته خود، الکترونگاتیویته یا الکترونگاتیوی (Electronegativity) گفته می شود. الکترونگاتیویته و قطبیت کلی مولکول: همان طور که در بخش قبلی بیان شد، الکترونگاتیویته میزان قطبیت پیوند های شیمیایی بین اتم های درگیر در پیوند های یک مولکول را تعیین می کند.

تغییرات الکترونگاتیویته عناصر در یک گروه: در یک گروه از جدول تناوبی و با افزایش عدد اتمی، به طور همزمان اندازه شعاع کووالانسی اتم و مقدار بار موثر هسته آن افزایش می یابد. از طرفی در مولکول های دو اتمی جور هسته، الکترونگاتیوی دو اتم درگیر در پیوند یکسان بوده، بنابراین تمایل اتم های دو طرف پیوند برای جذب الکترون های پیوندی برابر می باشد. کمترین و بیشترین میزان الکترونگاتیویته: به طور کلی در جدول تناوبی، در هر دوره از چپ به راست، الکترونگاتیویته افزایش و در هر گروه از بالا به پایین کاهش پیدا می کند. به هر حال الکترونگاتیوی اتم ها را معمولا به عنوان یک عدد ثابت در نظر می گیرند اما توجه داشته باشید که نباید مقادیر الکترونگاتیویته را مبنای محاسبات دقیق قرار داد.

تغییرات الکترونگاتیوی در جدول تناوبی

نصف فا صله بین هسته دو اتم مماس بر هم جور هسته شعاع واندروالس نامیده می شود شعاع واندروالس بزرگتر از شعاع کووالانس است زیرا همپو شانی در آنها ایجاد نمی شود شعاع گازهای نجیب از نوع واندروالس است به همین علت هالوژنها شعاع کمتری از گاز های نجیب دارند. هر چه شعاع یک اتم کوچکتر باشد جاذبه هسته برروی الکترونهای لایه آخربیشتر است در نتیجه الکترونگاتیوی نیز بیشترمیشود پس در یک دوره جدول از چپ به راست چون جاذبه هسته افزایش می یابد وتعداد سطوح اصلی ثابت است شعاع کاهش و الکترونگاتیوی زیاد می شود. مقایسه شعاع اتم و یون منفی همیشه شعاع اتمی کمتر از شعاع آ نیون ان است به علت اینکه تعداد لایه های ا صلی وعد داتمی مساوی ا ست ولی الکترونهای لایه آ خر در آ نیون بیشتر است درنتیجه دافعه بین لایه های الکترونی بیشتر می شود وشعاع افزایش می یا بد.

ب—اکتینیدها – 14  عنصر هستند لایه فرعی  5  Fدر حال پر شدن است خواصی شبیه اکتینییم  (خانه89  ) دارند اکتینیم جز ء این عناصر نیست در تناوب هفتم قرار دارند  در طبیعت به شکل آزاد وجود ندارند و پرتو زا هستند. الف – در یک دوره جدول از چپ به راست شعاع اتمی کاهش می یابد به علت اینکه تعداد لا یه های اصلی ثابت است ولی عدد اتمی افزایش می یابد در نتیجه جاذبه هسته بر روی الکترو نهای لایه آخر زیاد می شود و شعاع اتمی کاهش می یابد. Na+E1 =Na+e                                                           .

تعیین تناوب اتم از روی جهش –از روی تعداد جهش می توان تناوب اتم را تعیین کرد به ا ین صورت که تعداد جهش را با عدد یک جمع می کنیم مثلا اتمی که 4 جهش بزرگ در انرژیهای خود دارد در دوره 5 جدول است. جدول تناوبی دارای 18  ستون عمودی ( گروه ) که 8 گروه اصلی و 10 گروه فرعی است و دارای هفت ردیف افقی ( دوره ) است که کوتاه ترین دوره آ ن دوره اول ( دوعنصر ) و بلند ترین دوره آ ن دوره ششم است. N 1S2/ 2S2  2P3                                نیتروژن در دوره 2 وگروه 5 اصلی ( پانز ده)       . دومین انرژی  یونش در گروه اول  بیشتر از گروه دوم است به علت اینکه در لایه آخر خود بیشتر از یک الکترون ندارند و دومین الکترون باید از لایه ماقبل  آخر جدا شود.

بانک مقالات فارسی

زیرا بررسیها نشان داده است که الکترونگاتیوی اتم خصلتی تغییرپذیر است و چگونگی و میزان این تغییر به وضعیت اوربیتالهای اتم، یعنی به نوع هیبریداسیون اوربیتالهای آن و نیز به تعداد و نوع اتمها یا گروههای اتمی که در ترکیبات با آن پیوند دارند (یعنی در حقیقت به مقدار بار الکتریکی جزئی آن در ترکیب موردنظر) بستگی دارد. هینس و یافه در سال ۱۹۶۲ و هیویی در سال ۱۹۶۵ با بررسیهای دقیقی که انجام داده بودند، دریافتند که الکترونگاتیوی عناصر نه تنها برحسب نوع هیبریداسیون اوربیتالهای لایه ظرفیت آنها در یک ترکیب تغییر می‌کند، بلکه از تغییرات بار الکتریکی جزئی اتم در آن ترکیب نیز پیروی می‌کند.

بر این اساس، می‌توان پیش‌بینی کرد که هر چه سهم اوربیتال s در تشکیل اوربیتالهای هیبریدی بیشتر باشد (به بیانی دیگر، هر چه اوربیتالهای هیبریدی دارای خصلت sبیشتری باشند)، الکترونگاتیوی اتم در پیوندی که با چنین اوربیتال هیبریدی تشکیل می‌شود، بیشتر خواهد بود. مثلاً حتی با وجود اینکه هیبریداسیون اوربیتالهای اتم کربن در ترکیباتی نظیرch3chbr3,chcl3,chf3,chو غیره از نوع SP3است، اما الکترونگاتیوی کربن در پیوند در آنها برابر نیست زیرا در گروههایcbr3ccl,ch3 وci3 ، پیوندهای X-Cقطبی بوده و میزان قطبیت آنها، در این گروهها یکسان نیست. با توجه به داده‌های جدول، الکترونگاتیوی ۳ در مورد اتم نیتروژن را باید به حالت حد واسطی بین اوربیتال خالص pو اوربیتال هیبریدیsp3 و الکترونگاتیوی ۵/۳ برای اتم اکسیژن را نیز باید به حالت حد واسطی بین اوربیتال pخالص و اوربیتال هیبریدیsp3 نسبت داد.

با توجه به اینکه مقدار انرژی هر پیوند، مقدار انرژی یونیزاسیون، مقدار انرژی الکترونخواهی، بار مؤثر هسته و شعاع کووالانسی اتم مقدار ثابتی است، چنین به نظر می‌آید که الکترونگاتیوی هر اتم، خاصیتی تغییر ناپذیر و مقدار آن همواره ثابت است. چون سطح انرژی تراز sلایه ظرفیت از سطح انرژی ترازهای Pو dدر عناصر اصلیپایین‌تر است، اوربیتالهای هیبریدی حاصل، نسبت به اوربیتالهای اتمی خالص pو یا d، تحت تأثیر نیروی جاذبه بیشتری از طرف هسته اتم قرار می‌گیرد. در جدول زیر، به عنوان نمونه، مقادیر الکترونگاتیوی اتمهای کربن، نیتروژن و اکسیژن در ترکیبات مختلف آنها در ارتباط با هیبریداسیون اوربیتالها که توسط هینس و یافه در سال ۱۹۶۲ به دست آمد، نشان داده شده است.

فصل دوم شیمی ۲

حجت یا استدلال - اقسام حجت یا استدلال

بخش دوم :حجت یا استدلال

۱-حملی:هریک ازدوقضیه قیاس از۴شکل محصورات تشکیل ودرنتیجه باضرب اندو۱۶ضرب بوجود میاید با توجه بشروط کلی(موجبه بودن یکی ازدومقدمه-کلی بودن یکی ازدومقدمه-حدوسط درهردوازهرجهت یکی باشد)۷مورد حذف وباتوجه به اشکال چهارگانه نتیجه تابع اخس مقدمتین است(جزئی وسالبه). قانون استنتاج:پس ازتشخیص اینکه دومقدمه ازچه شکل برخوردارندواینکه حدوسط خللی نداردحدوسط راحذف اکبررابراصغرحمل میکنیم کم وکیف ان تابع اخس مقدمتین است یعنی اگریکی سلبی باشدحتما سالبه واگرجزئی باشدحتماجزئی است. ۲-شرطی:دراین مورد نیز مشابه اقترانی حملی است مثال:اگر خورشیدطلوع کند روز موجود میشود(صغری)    اگرروزموجودشود  فضاروشن میگردد(کبری)   پس اگر خورشید طلوع کند فضاروشن میگردد(نتیجه).

شکل چهارم: (میینکغ )موجبه بودن یکی ازدومقدمه وکلیت صغری ۵شکل صحیح دارد یا(خینکیین)اختلاف درسلب وایجاب وکلیت یکی ازدومقدمتین که۴شکل صحیح دارد. قیاس مرکب:۱-مساوات-قیاسی که براساس قضیه مساوات که خارج از مقدمات است تشکیل میشود در این قیاس حدوسط نداردویک مقدمه خارج از مقدمتین وجود دارد. ۳-قیاس-سیر نزولی ذهن از یک امر کلی بیک امرجزئی (قول مولف من قضایابحیث یلزم بذاته قول اخر) قیاس بردوگونه است  مرکب وبسیط. این عددزوج است یا فردلکن زوج است پس فرد نیست لکن فرد است پس زوج نیست لکن فرد نیست پس زوج است لکن زوج نیست پس فرد است. ب:استثنائی :باقضایای شرطیه بوجود میایدودارای کلمه استثناء است که نتیجه یانقیض ان درمقدمات وجود دارد.

اقسام استدلال مباشر:تقابل(تناقض-تضاد-تداخل-داخلتان تحت التضاد)-عکس(مستوی-نقیض)-نقض(موضوع-محمول-هردو). شکل دوم-خینکب :اختلاف کیف در مقدمتین وکلیت کبری(۴جواب صحیح دارد) نتیجه درشکل دوم همیشه سالبه است. ویاترکیبی ازحملی وشرطی:اگرموجودی انسان باشد  حیوان است  علی انسان است  پس علی حیوان است. مکافات عمل دردنیاست ویا اخرت لکن دراخرت نیست پس دردنیاست لکن دردنیا نیست پس دراخرت است. شکل سوم:(مغکیین)موجبه بودن صغری وکلیت یکی ازدومقدمتین ۶جواب دارد نتیجه همیشه جزئی است. شروط اختصاصی:نبودن سالبه جزئیه درمقدمتین-کلی بودن صغری درصورت موجبه بودن مقدمتین. ۱-تمثیل-سیر افقی ذهن از یک امر جزئی بیک امر جزئی دیگر ازراه مشابهت اندو(قیاس بنفس).

عنوان فارسی: حجت و استدلال مباشر (عنوان عربی: الحجة و الاستدلال المباشر)

نشانی: تهران، بزرگراه اشرفی اصفهانی، نرسیده به پل بزرگراه شهید همت، خیابان شهید قموشی، خیابان بهار، نبش کوچه چهارم، پلاک 1. عنوان فارسی: حجت و استدلال مباشر (عنوان عربی: الحجة و الاستدلال المباشر). عنوان فارسی: حجت و استدلال مباشر (عنوان عربی: الحجة و الاستدلال المباشر). عنوان فارسی: حجت و استدلال مباشر (عنوان عربی: الحجة و الاستدلال المباشر).

موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره)

» (ملّاصدرا، الشواهدالربوبیة فى المناهجالسلوکیه، مع حواشىالحاج ملّاهادى سبزوارى، تعلیق و تصحیح سید جلالالدین آشتیانى، «قم، مؤسسه مطبوعات دینى، 1382»، ص 29) برخى از معاصران شمار وحدتها را به 24 افزایش داده و سپس همه این وحدتهاى 24 گانه را در سه وحدت جمع کردهاند: «وحدت موضوع با جمیع مکتنفاتش، وحدت محمول با تمام مکتنفات آن، وحدت ربط با همه کیفیات و مقترنات آن» (محمود شهابى، رهبر خرد، منطقیات ـ «تهران، انتشارات کتابخانه خیّام، 1328»، ص 209ـ218) به هر روى، چنانکه ابنسینا در اشارات گفته است، شرط تناقض به اجمال، یک چیز است و آن اینکه هر چیزى که در یکى از دو گزاره متقابل رعایت شده، بىهیچ بیش و کم در دیگرى هم رعایت شود.

شهابالدین سهروردى، مجموعه مصنّفات شیخ اشراق، تصحیح و مقدّمه هانرى کربن، (تهران، پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى، 1380)، ج 1، ص 313 / ملّاصدرا، الحکمةالمتعالیة فى الاسفارالعقلیة الاربعة، (بیروت، داراحیاء التراث العربى، 1423)، ج 2، ص 88 / جمالالدین حسنبن یوسف حلّى، کشفالمراد فى شرح تجرید الاعتقاد، تصحیح و تعلیق حسن حسنزاده آملى (قم، مؤسسة النشرالاسلامى، 1425)، ص 159 / سید محمّدحسین طباطبائى، نهایةالحکمة، تصحیح و تعلیق عبّاسعلى زارعى سبزوارى، (قم، مؤسسة النشرالاسلامى، 1424)، ص 190. »[227] وی پس از تبیین احکام قضایا مینویسد: «همه آنچه در باب احکام قضایاگفته شد (نقیض، عکسها و نقض) نسبت به قضیه دگرگون شده از اصل، از نوع استدلال مباشر است؛ زیرا در تناقض، از صدق اصل به صدق معکوس و منقوض، و از کذب آن دو به کذب اصل، استدلال میکنیم و ما آن را استدلال مباشر نامیدهایم؛ چرا که انتقال ذهن به مطلوب ـ یعنی کذب یا صدق یک قضیه ـ تنها از یک قضیه معلوم، بیوساطت قضیهای دیگر حاصل میشود.

(قطبالدین شیرازى، شرح حکمةالاشراق، به اهتمام عبداللّه نورانى و مهدى محقّق، ص 84 / حسینبن عبداللّه بن سینا، الاشارات والتنبیهات، ص 180) مشهور است که ملّاصدرا وحدت حمل را هم به وحدتهاى پیشین افزوده است، اما برخى از عبارتهاى ایشان نشان مىدهد که وحدت حمل پیش از او نیز معتبر بوده است. هیچیک از منطقدانان بزرگ احکام قضایا را قسم مستقلّی از استدلال به شمار نیاورده، اما برخی از معاصران چنین کرده و احکام «گزاره»ها را قسمی از استدلال دانستهاند که در آن از یک گزاره به گزارهای دیگر میرسیم و آن را «استدلال مباشر» نام کرده و قسیم استدلال غیر مباشر قرار دادهاند. مرحوم مظفّر از یک سو، استدلال را به «مباشر« و «غیر مباشر» تقسیم کرده و استدلال مباشر را انتقال بیواسطه از یک گزاره به گزارهای دیگر دانسته، و از سوی دیگر، مطلق «استدلال» را اینگونه تعریف کرده است: «ما یتألّف من قضایا یتّجه بها الی مطلوب یستحصل بها.

منبع

عمرولیث صفاری - جانشینان عمرولیث صفاری

نگاهی تازه به جایگاه زبان و ادبیات فارسی و عربی در دربار یعقوب لیث و جانشینان او

نشانی: تهران، بزرگراه اشرفی اصفهانی، نرسیده به پل بزرگراه شهید همت، خیابان شهید قموشی، خیابان بهار، نبش کوچه چهارم، پلاک 1. نگاهی تازه به جایگاه زبان و ادبیات فارسی و عربی در دربار یعقوب لیث و جانشینان او. نگاهی تازه به جایگاه زبان و ادبیات فارسی و عربی در دربار یعقوب لیث و جانشینان او. نگاهی تازه به جایگاه زبان و ادبیات فارسی و عربی در دربار یعقوب لیث و جانشینان او.

صفاریان ؛ تهدید قدرت خلافت عباسی

او را ملک‌الدنیا و صاحب قران می‌گفتند، و او در عهد پادشاهی خود بر شرق ایران، به نام خود سکه زد و آن‌قدر در خود قدرت و شوکت دید که نام خلیفه عباسی را از خطبه انداخت و دستور داد در قلمرو حکومت او، تنها به نام یعقوب لیث صفاری خطبه خوانده شود. عمرولیث به او حمله کرد و جنگ‌های زیادی بین آن دو نفر درگرفت تا سرانجام در سال ۲۶۸ هجری قمری، خجستانی به‌وسیله غلامانش کشته شد و بعد از آن، رافع بن هرثمه جای خجستانی را گرفت و خراسان را عرصه تاخت و تاز خود کرد. همه منابع تاریخی در مورد محل آرامگاه یعقوب لیث صفاری، اتفاق‌نظر دارند که یعقوب در جندی شاپور به خاک سپرده شده است؛ اما از نظر تاریخی و باستان‌شناسی، محل جندی‌شاپور به‌طور دقیق بر مورخان، مشخص نیست.

یعقوب لیث صفاری بعد از شکست خود از خلیفه عباسی، به فارس رفت و والی خلیفه را در آنجا شکست داد تا فارس را ضمیمه قدرت خود کند؛ اما شخصی به نام صاحب‌الزنج در آنجا علیه خلافت قیام کرد و شکست خورد. منابع به قصیده‌ای اشاره دارند که توسط یکی از شاعران به زبان عربی در محضر یعقوب لیث سروده و قرائت شد و یعقوب شاعر را مورد سرزنش قرار داد که به زبان فارسی برای او شعر بسراید. این اصطلاح به جماعتی اطلاق می‌شد که به میل قلبی یعنی به طوع، در راه حفظ عقاید و برای جنگ و جهاد با کفار و خوارج قیام می‌کردند و این عمل را ثواب می‌شمردند. خلیفه معتمد عباسی در عوض، آنچه متعلق به یعقوب بود به عمرولیث داد و شحنگی (ولایت) بغداد و سامرا را که تا آن زمان متعلق به طاهریان بود، به عمرو واگذار کرد.

در دوره صفاریان، شرق ایران از لحاظ فرهنگی، پیشرفت داشت و از لحاظ اوج گیری زبان فارسی، این دوره را دوره رستاخیز زبان و ادب فارسی نام‌گذاری کرده‌اند. در دوره طاهریان نیز شعر فارسی سروده می‌شد و این نشان می‌دهد که سرودن شعر فارسی، پیش از طاهریان هم باب بوده؛ اما از آن‌ها چیزی به دست ما نرسیده است. در دوره یعقوب لیث و جانشین او، عمرولیث، صفاریان پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشتند؛ اما در دوره‌ جانشینان آن‌ها، این سلسله به‌سمت و سوی زوال پیش رفت. خواجه نظام‌الملک توسی در سیاست‌نامه، گفته است که یعقوب لیث در اثر ارتباط دوستی با یک شیعه اسماعلی مذهب، به نام ابوبلال، به مذهب اسماعیلی درآمد.

در بین پژوهشگران و مورخان در مورد شیعه مذهب بودن صفاریان و اسماعیلی بودن یعقوب لیث، نظر موافق وجود ندارد و منابع در این مورد، متفق‌القول نیستند.

منبع

رادیو آماتوری - انواع مخابرات رادیو آماتوری

اتصال کوتاه

9 - مبحث رادیوآماتوری شامل آشنایی و لزوم رعایت ضوابط و مقررات رادیوآماتوری، آیین‌نامه اجرایی و مواد مندرج در مجموعه قوانین رادیوآماتوری از ماده 34 تا 42 و مصوبات کمیسیون تنظیم مقررات در ارتباط با موضوع آماتوری، تشریح قابلیت‌ها ، ظرفیت‌ها و شایستگی‌های رادیوآماتورها و همچنین آشنایی با شرح وظایف ملی و بین‌المللی رادیوآماتورها در شرایط بحران و اضطرار (مانند سیل، زلزله و. به اطلاع می‌رسانیم اولین دوره آموزشی کارگاه الکترونیک، مخابرات، ارتباطات رادیویی و آموزش ویژه رادیو آماتوری، در تاریخ 10/12/1397 با موفقیت به پایان رسید، این دوره کاربردی-کارگاهی که برای نخستین بار در سطح دانشگاه‌های کشور تشکیل و برگزار شد به طور بی‌سابقه‌ای مورد استقبال دانش‌آموختگان و اساتید و حتی مقامات و کارشناسان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات قرار گرفت.

اینک بنا به درخواست‌های مکرر فارغ‌التحصیلان و دانشجویان و علاقمندان رشته‌های الکترونیک و مخابرات و رادیوآماتوری و با مساعدت مسئولین محترم دانشکده علمی کاربردی پست و مخابرات، در نظر داریم دوره دوم کارگاه آموزشی الکترونیک، مخابرات، ارتباطات رادیویی و آموزش ویژه رادیوآماتوری را نیز برگزار کنیم. 7 - آشنایی با اصول، قوانین، استانداردها و ضوابط و مقررات ملی و بین‌المللی و آگاهی از برخی مصوبات کمیسیون تنظیم مقررات و لزوم رعایت موارد مذکور در استفاده از طیف فرکانسی و اسناد مندرج در مجموعه کتب قوانین و مقررات منتشره سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی.

3 - آموزش نقشه‌خوانی مدارات الکترونیکی، نحوه طراحی و ساخت مدارچاپی ( با استفاده از نرم‌افزارهای معمول و موجود در بازار شامل آلتیوم و غیره) و نحوه مونتاژ مدارات الکترونیکی و رادیویی (PCB) و تکمیل، ساخت، راه اندازی و تست نهایی پروژه‌ها، (کلاس عملی - کارگاه،. 8 - آشنایی و آموزش فن ارتباطات رادیویی، نحوه برقراری ارتباطات رادیویی طبق مقررات و ضوابط ملی و بین‌المللی (مطابق آیین‌نامه اجرایی و مجموعه قوانین استفاده از بی‌سیم‌های اختصاصی و غیراختصاصی مصوبه هیات وزیران وقت سال 1361، (کلاس تئوری)،. 10 - آموزش پایانی دوره شامل تشریح مدار رادیو باند HF رادیوآماتوری شامل SSB EXCITER و VFO آنالوگ و نحوه ساخت و راه‌اندازی دستگاه و آنتن آن بوده و به عنوان آزمون این دوره ورکشاپ خواهد بود.

رادیو آماتوری چیست ؟ – گروه فنی و مهندسی پرکامز

ماده 42 – اتحادیه رادیوآماتورهای ایران که متشکل از کلیه رادیوآماتورهای ایرانی اعم از اعضاء انجمن‌های رادیو آماتوری و غیره میباشد، مسئول ارتباط با انجمن‌ها و اتحادیه‌های رادیوآماتوری دیگر کشورهای جهان و اتحادیه بین‌المللی رادیوآماتوری بوده و اساسنامه تشکیل آن و حدود اختیارات آن بعداً توسط سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی تهیه و اعلام خواهد شد. ماده 40 – پروانه تأسیس ایستگاه رادیوآماتوری: اجازه نامه ای است که توسط سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی  فقط برای دارندگان پروانه رادیوآماتوری صادر میشود و به موجب آن شخص رادیوآماتور با دریافت علامت خطاب مجاز به تأسیس ایستگاه رادیوآماتوری و بهرهبرداری از دستگاه‌های فرستنده و گیرنده‌ای که خود آنها را ساخته و یا خریداری نموده است، میشود.

ماده 36 – ایستگاه رادیو آماتوری: عبارت از مجموعه ثابت یا متحرکی است که از یک یا چند دستگاه فرستنده و گیرنده و ادوات مربوط به آن فراهم شده و پس از صدور پروانه مربوطه با مسئوولیت یک رادیو آماتور تأسیس و به منظور برقراری ارتباط موصوف با سایر رادیوآماتورهای مجاز مورد استفاده قرار میگیرد. ماده 41 – انجمن رادیو آماتوری: عبارت است از مرکز تجمع رادیو آماتورهای مجاز و علاقهمندان که به منظور تبادل نظر فنی و اشاعه فن رادیو آماتوری و کمک به رشد و بروز استعدادهای نهفته طبق اساسنامهای که به تصویب سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی میرسد، تأسیس میگردد. ماده 35 – رادیو آماتور: کسی است که به خاطر علاقه به فن ارتباط رادیویی و بدون هیچ گونه نظر انتفاعی و سیاسی با دریافت پروانه رادیوآماتوری از سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی نسبت به انجام آزمایشات رادیویی به منظور پیشبرد علم رادیو الکترونیک اقدام مینماید.

قسمت دوم- رادیو آماتوری فصل اول – تعاریف ماده 34 – رادیو آماتوری: نوعی ارتباط رادیویی است که به منظور خودآموزی تبادل اطلاعات علمی و عملی و بررسی های فنی ارتباطی بین رادیو آماتورهای مجاز در دنیا برقرار میگردد. ماده ۳۷ – پروانه رادیو آماتوری: اجازه نامه ای است که از طرف سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی به اشخاص حقیقی برای اشتغال به کارهای رادیوآماتوری صادر میگردد. ماده ۳۸ – پیام: عبارت است از علایم تلگرافی و یا سایر انواع علایم مخابراتی و همچنین مکالمات تلفنی که بین ایستگاه های رادیو آماتوری مبادله میگردد. ماده ۳۹ – معرف یا (СALL SIGN) : علامت مشخصه ای است که قبل از برقراری ارتباط رادیوآماتوری و به منظور معرفی ایستگاه اعلام میگردد.

رادیو آماتوری چیست و چرا به آن نیاز داریم؟ (بخش اول–معرفی)

بدین‌صورت که ابتدا یک نامه باعنوان درخواست شرکت در آزمون رادیو آماتوری به‌همراه مشخصات و کپی کارت ملی یا شناسنامه ضمیمه آن به ادرس دبیرخانه سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی پست کرده و یا ازطریق شماره فکس دبیرخانه ارسال می‌کنید و روز بعد کد تاییدیه دریافت نامه را ازطریق تماس تلفنی با دبیرخانه دریافت کرده و یادداشت می‌کنید. در ایران همانند همه‌ی کشورهای دنیا افراد علاقه‌مند می‌بایست در آزمون‌های کتبی مبانی الکترونیک، مخابرات و آنتن‌ها، قوانین رادیویی و آزمون عملی مورس که متولی برگزاری آن در ایران سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی است، شرکت کنند و درصورت دریافت نمره قبولی گواهینامه رادیو آماتوری خود را دریافت نمایند.

به‌طورخلاصه اگر بخواهیم رادیو آماتوری را در یک بند تعریف‌کنیم، می‌توان گفت: رادیو آماتوری فنّی است که به اشخاص علاقمند به الکترونیک و مخابرات در سرتاسر دنیا اجاره می‌دهد تا توسط دستگاه‌هایی که خودشان ساخته‌اند یا به‌صورت تجاری تهیه کرده‌اند، برروی فرکانس‌های مشخصی باهم ارتباط برقرار کنند. رادیو آماتورها در کشورما برای برقراری ارتباط نیازبه کسب مجوز معتبر از سوی سازمان تنظیم مقررات جمهوری‌اسلامی‌ایران داشته و ارتباطات آن‌ها با یکدیگر در داخل و خارج از کشور در چارچوب قانون و مباحث فنی است و مطرح‌کردن مباحث سیاسی و اعتقادی براساس قوانین بین‌المللی در ارتباطات بیسیم، ممنوع است.

آخرین آزمون رادیو آماتوری در ایران در سال۱۳۹۳ برگزار شد که بدلیل تخصصی‌بودن بیش‌ازحد سوالات افراد زیادی موفق به دریافت گواهینامه نشده بودند، اما خوشبختانه بعدا نمره سوالاتی که تخصصی و مشکل بودند به همه‌ی داوطلبان تعلق گرفت و بیشتر افراد بعداز اصلاحیه موفق به دریافت گواهینامه شدند. در چنین حادثه‌هایی اکثر زیرساخت‌ها مانند شبکه برق و شبکه‌های مخابراتی و تلفن همراه ازبین‌رفته است و در این هنگام اولین ارتباطات توسط رادیو آماتورها برقرارشده و نیازها و درخواست‌های کمک را به رادیو آماتورهای دیگر یا سازمان‌های امدادی مخابره می‌کنند. اول از همه جهت سلب مسئولیت لازم‌است اشاره‌کنم که واردات، ساخت و راه‌اندازی هرگونه فرستنده رادیویی در کشورما منوط به دریافت مجوز از سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی می‌باشد و مسئولیت هرگونه بهره‌برداری غیرمجاز برعهده خود شخص می‌باشد.

رادیو آماتوری چیست و چرا به آن نیاز داریم؟ (قسمت سوم – فرکانس و مدهای ارتباطی)

از عجایب‌دیگر این باند بدلیل محدودیت برد امواج زمینی و وجود skip zoneهای چندصدکیلومتری بین نواحی فرود امدن امواج آسمانی این است که می‌توان درصورت داشتن شرایط مناسب به‌راحتی بین تهران و مشهد یا تبریز و یا حتی اروپا تماس برقرار کرد درحالیکه نمی‌شود با کرج ارتباط گرفت!! زیرا امواج زمینی فاصله تهران تا کرج را بدلیل فاصله و موانع زیاد نمی‌توانند طی کنند و امواج آسمانی نیز به گیرنده نمی‌رسند چون دقیقا محل گیرنده در ناحیه skip zone قرار می‌گیرد. همچنین یکی از رادیو آماتورهای کشور عزیزمان وبسایتی جهت خرید کیت‌های گیرنده در باندهای مجاز رادیو آماتوری در ایران راه‌اندازی کرده که می‌توانید به‌راحتی با ایشان مکاتبه کرده و کیت را خریداری کنید و تا برگزاری ازمون و دریافت گواهینامه رادیو آماتوری خود، به مکالمات رادیویی گوش کنید و دایره ی دانسته‌های خود را گسترده‌تر کنید و گوش‌های خود را به صدای رادیو عادت دهید.

در تمام کشورها توسط ارگان‌های ناظر بر ارتباطات رادیویی(در کشورما سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی) جدولی تدارک دیده شده که در آن تمام فرکانس‌های رادیویی از ۳Khz تا ۳۰۰Ghz تقسیم‌بندی شده و هر قسمت به کاربرد خاصی اختصاص‌داده‌شده که این کار به‌منظور جلوگیری‌از ایجاد اختلال بین سرویس‌های رادیویی صورت‌گرفته و تمامی ارگان‌های کشور ملزم‌به رعایت آن می‌باشند. در زمان وقوع طوفان‌های خورشیدی با رسیدن ذرات باردار و پرتوهای کهکشانی به این ناحیه، این ناحیه یونیزه شده و به‌همین‌دلیل می‌توان گفت که تقریبا قابلیتی شبیه به رسانایی پیدا می‌کند و به‌همین‌دلیل Ionosphere یونیزه‌شده می‌تواند امواج آسمانی دریافت‌شده از آنتن‌های روی زمین را دوباره به روی زمین مثل یک اینه بازتاب کند.

فرکانس‌های خیلی پایین مانند چند ده کیلوهرتز و یا خیلی بالا در حد چندگیگاهرتز نیز برای برخی علاقه‌مندان جذابیت خاص خود را دارد ولی اکثر فعالیت رادیو آماتوری در باندهای HF VHF UHF محدود می‌شود و کمتر کسی در فرکانس‌های پایین به دلیل آنتن‌های بزرگ و فرکانس‌های بالا به دلیل تجهیزات دقیق و گران قیمت کار می‌کند. به‌طورکلی فرکانس‌های باند ۳۰متر و پایینتر مثل ۴۰متر و ۸۰متر در زمان شب بازشده و برقراری ارتباط برروی آن میسر می‌شود ولی فرکانس‌های باندهای بالاتر از ۳۰متر مثل ۲۰متر و ۱۵متر که به باندهای روز هنگام شناخته می‌شوند در زمان روز قابل‌استفاده هستند و در شب امکان برقراری تماس روی آن‌ها وجود ندارد.

انواع گواهینامه رادیو اماتوری

پروانه رادیوآماتوری پیشرفته درجه 1، به کسانی داده می‌شود که علاوه بر دارا بودن شرایط دارندگان پروانه رادیوآماتوری درجه 2، بتوانند از عهده امتحانات تکمیلی برآیند و مجاز به مخابره تلفنی و تلگرافی تله تایپ و ارسال تصویر SSTY در باندهای HF، حداکثر با قدرت 200 وات و VHFبا حداکثر قدرت 50 وات و UHF با حداکثر قدرت 30 وات می‌باشند که در شرایط خاص قدرتهای مذکور به تشخیص مدیریت فرکانس و روابط بین‌الملل تا 400 وات قابل افزایش است. (‌ نمونه‌های 6، 7، 8) ‌تبصره: امتحانات رادیوآماتوری غیر از موارد فوق‌العاده، در هر سال دو بار برگزار خواهد شد به قبول شدگان علاوه بر گواهی‌نامه درجه مربوطه، یک نسخه از‌قانون و آیین‌نامه مربوطه نیز اهدا می‌شود.

‌الف ـ داشتن حداقل 16 سال تمام ب ـ صلاحیت اخلاقی و سیاسی به تأیید مقامات ذی‌صلاح کشور ج ـ قبولی در آزمون‌های کتبی و عملی مربوطه ‌تبصره 1: آزمون عملی پروانه درجه 3 (‌مبتدی) شامل مخابره مورس (‌حداقل 5 کلمه در دقیق) است. ‌تبصره: دارندگان پروانه رادیوآماتوری درجه 1، مجاز به مخابره تلفنی و تلگرافی تله تایپ و ارسال تصویر SSPV در باندهای HF با حداکثر قدرت 200 وات وVHF با حداکثر قدرت 50 وات و UHF با حداکثر قدرت 20 وات می‌باشند. (‌وزارت پست و تلگراف و تلفن پس از دریافت کروکی محل، امکان ایجاد مزاحمت احتمالی برای سایر ایستگاه‌های مخابرات و قیر مخابراتی را بررسی و نظر‌نهایی را به اطمینان از عدم مزاحمت اعلام خواهد کرد).

‌ماده 45 ـ پروانه رادیوآماتوری درجه 2 (‌عمومی) به کسانی داده می‌شود که، علاوه بر دارا بودن شرایط الف ماده 44 از عهده امتحانات مربوطه، برآیند و حداقل‌شش ماه با پروانه مبتدی کار کرده باشند. ‌فصل دوم - انواع پروانه رادیوآماتوری و شرایط صدور پروانه ‌ماده 43 ـ پروانه‌های رادیوآماتوری به درجات سه‌گانه: مبتدی (‌درجه 3)، عمومی (‌درجه 2) و پیشرفته (‌درجه یک) تقسیم می‌شوند. ‌ماده 50 ـ برای دریافت پروانه تأسیس ایستگاه رادیوآماتوری، مدارک زیر بایستی از طرف متقاضی تکمیل و به مدیریت امور فرکانس و روابط بین‌الملل وزارت‌پست و تلگراف و تلفن تسلیم گردد.

منبع